Dermatovenerologija
Dermatologija i venerologija
Dermatologija je medicinska specijalnost usmjerena ka prevenciji, dijagnostici i liječenju bolesti i promjena kože i njenih dodataka (kosa, nokti te žlijezde znojnice i lojnice).
Venerologija je, s druge strane, specijalnost orijentirana na prevenciju, dijagnostiku i liječenje spolno prenosivih bolesti. Povijesno gledano, venerologija je započela i razvijala se kao grana dermatologije te se vremenom isprofilirala u specijalnost koja se bavi isključivo spolnim (spolno prenosivim) bolestima koje uzrokuju bakterije, gljive, paraziti i virusi. Ovisno o vrsti uzročnika ovisit će njihova zaraznost, simptomi i naravno, način liječenja.
Suradnja s drugim disciplinama
Kožne manifestacije nerijetko mogu biti odraz oštećenja različitih unutarnjih organa. Štoviše, kožni simptomi se često pojavljuju kao prvi znak nekih ozbiljnih sistemskih oboljenja, npr. autoimunih, reumatoloških ili drugih bolesti.
S druge strane, utvrđena je značajna korelacija između pojedinih patologija kože ili kose (akne, alopecija, dermatitis i sl.) i emocionalnih čimbenika i/ili stresnih stanja (psihodermatologija).
Dermatološka onkologija
Pojavnost raka kože sve je učestalija, a njegova dijagnostika i liječenje zahtjevaju dodatne vještine i znanja, zbog čega se dermatološka onkologija opravdano izdvaja kao posebna dermatološka subspecijalnost.
Olakotna okolnost kod tumora kože, bilo melanocitnih (melanom) ili nemelanocitnih (karcinom skvamoznih stanica, karcinom bazalnih stanica), u odnosu na većinu ostalih malignih tumora, je ta što su tumori kože lako dostupni za rano otkrivanje. Štoviše, moguće je često i prevenirati njihov nastanak ranom detekcijom i uklanjanjem pre-kanceroznih kožnih lezija i lezija s visokim rizikom maligne alteracije (lentigo, displastični nevusi, aktiničke keratoze).
Visoki rizik nastanka raka kože
FENOTIPSKI KRITERIJI
- Fototip kožeFitzpatrick I-III
- Svijetle oči i svijetla ili crvena kosa
- Izlaganje UV zrakamaSunčane opekotine/solariji
- Ukupan broj madeža> 50 običnih madeža
- Postojanje pre-kanceroza ili visoko-rizičnih kožnih promjenaKožne pjege, kronična aktinična kožna oštećenja, atipični madeži, veliki kongenitalni madeži
ANAMNESTIČKI KRITERIJI
- Anamneza bazeocelularnog karcinoma (BCC)
- Anamneza skvamoznog karcinoma (SCC)
- Anamneza karcinoma gušterače
- CDK2NA mutacija
- ImunodeficijencijaPrimarna ili sekundarna (transplatirani bolesnici)
- Pozitivna obiteljska anamneza na maligni melanomBliski rod (prvo koljeno)